Elewacja domu: to warto wiedzieć!

Wykończenia elewacji niewielkiego domu nie można traktować w kategoriach ograniczenia. To raczej wyzwanie, któremu można sprostać, korzystając z dostępnych na rynku materiałów. Nie zapominajmy bowiem, że elewacja pełni nie tylko funkcje użytkowe – owszem, chroni dom przed wpływem czynników zewnętrznych i zabezpiecza izolację cieplną przed zniszczeniem, ale też dekoruje bryłę, wyróżnia dom z otoczenia, a nawet – odpowiednio dobrana – potrafi skorygować jego proporcje.

Tynki – wciąż numer jeden

Tynki zewnętrzne niezmiennie plasują się na szczycie listy materiałów wykorzystywanych do wykończenia elewacji małych domów. Pasują do budynków w różnym stylu, a przy tym mają korzystną relację ceny do jakości. Można je nakładać ręcznie lub mechanicznie. Różnorodność sposobów zacierania powierzchni daje możliwość uzyskania atrakcyjnych efektów dekoracyjnych. Dodatkowo tynki dostępne są w bogatej palecie kolorystycznej.

Tynki elewacyjne bazują na różnych spoiwach. W praktyce oznacza to, że mają odmienne parametry i przeznaczenie. Niegdyś powszechnie stosowano tynki cementowe lub cementowo-wapienne. Wraz z pojawieniem się systemów dociepleniowych producenci zaczęli oferować cienkowarstwowe tynki strukturalne – mineralne, akrylowe, silikatowe oraz silikonowe.

Najczęściej inwestorzy sięgają po tynki utrzymane w jasnej kolorystyce, zwykle pastelowej. Dzięki niej bryła małego domu wydaje się być optycznie większa. Wybór jasnej kolorystyki wpływa również korzystnie na parametry wytrzymałościowe elewacji – jasne kolory słabiej się nagrzewają pod wpływem promieni słonecznych, co zapobiega pojawianiu się mikropęknięć obniżających trwałość tynku.

Tynk często łączony jest na elewacji z innymi materiałami wykończeniowymi, np. klinkierem czy drewnem, które mogą akcentować strefę wejściową, wykańczać cokół budynku, podkreślać naroża czy obramowywać otwory okienne. Dzięki takim zabiegom bryła nawet niewielkiego budynku staje się bardziej urozmaicona.

Drewno i kamień – dla zwolenników natury

Miłośnicy naturalnych, ekologicznych rozwiązań często sięgają po drewno jako materiał służący do wykończenia elewacji. Poza atrakcyjnym wyglądem, musi ono posiadać także odpowiednie parametry techniczne. To właśnie one decydują o trwałości i niezawodności całej konstrukcji. Drewno powinno być odpowiednio przygotowane, wysezonowane i mieć właściwą wilgotność. Wymaga również zabezpieczenia przed działaniem niekorzystnych czynników atmosferycznych. Bez odpowiedniej ochrony szybko się niszczy, tracąc swój pierwotny urok i właściwości.

Całościowe drewniane elewacje to domena przede wszystkim niewielkich domów drewnianych, utrzymanych w wiejskiej stylistyce, choć – o dziwo – coraz częściej tego typu wykończenie znajduje zastosowanie również w nowoczesnych bryłach. W tym ostatnim przypadku ociepla ono surowość industrialnego betonu. Niezależnie od obszaru zastosowania drewno musi zostać zabezpieczone przed wpływem czynników atmosferycznych i korozją biologiczną. Dostępne na rynku preparaty pełnią nie tylko funkcję ochronną, ale też podkreślają naturalność drewna lub nadają mu określoną barwę.

Od wieków na elewacjach stosowany jest również kamień, który niezmiennie kojarzy się z solidnością i trwałością. W przypadku małych domów zwykle stanowi on tylko fragment wykończenia elewacji, w innym przypadku zbytnio przytłoczyłby bryłę. Pojawia się więc np. przy wejściu lub w narożach budynku.

Do tego celu wykorzystuje się między innymi piaskowiec, granit, dolomit, wapień oraz łupek. Materiały tego typu występują zarówno w postaci dużych płyt, jak i niewielkich elementów. Równie różnorodne są ich faktury, które mogą być polerowane, piaskowane, promieniowane czy szlifowane. Kamień jest materiałem niezwykle trwałym, odpornym na zamienne warunki atmosferyczne i korozję biologiczną. Musi jednak wcześniej zostać zabezpieczony specjalistycznymi preparatami.

Ciekawą alternatywą dla kamieni naturalnych są betonowe kamienie dekoracyjne – na pierwszy rzut oka nie do odróżnienia od swoich naturalnych pierwowzorów, a przy tym bardzo trwałe i nie wymagające szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych.

Klinkier – siła tradycji

Bardzo atrakcyjnym materiałem elewacyjnym jest także klinkier. Różnorodność dostępnych faktur sprzyja tworzeniu indywidualnych projektów elewacji – nowoczesnych, a przy tym prostych, minimalistycznych form lub też wprost przeciwnie – stylizowanych, które sprawiają, jakby zostały nadgryzione zębem czasu. Wartość estetyczna klinkieru tkwi nie tylko w zróżnicowanej strukturze cegieł lub płytek, lecz również, a może przede wszystkim w jego bogatej kolorystyce. Wykorzystanie klinkieru w projektach pozwala architektom podkreślić wyjątkowy charakter budynku. Nie chodzi tu tylko o rozbudowanie i wielowątkowość bryły, ale o wykorzystanie właściwości zastosowanych materiałów i różnorodne ich łączenie. Finalnym, zawsze widocznym elementem wyróżniającym i zwieńczającym wizję autora są właśnie materiały wykorzystane na elewacji. Te ceramiczne dają nieograniczone możliwości. To dzięki ciekawym formatom, teksturom i możliwościom układania klinkieru na różne sposoby możemy zachwycać się zaskakującymi elewacjami, które swoją naturalną oryginalnością przyciągają wzrok. Wystające elementy, koronkowe wzory czy cegła ułożona pionowo – po takie detale architekci coraz śmielej sięgają w swoich projektach – mówi Grzegorz Sudoł, menedżer produktu ds. rozwiązań elewacyjnych Wienerberger

Choć walory estetyczne są bardzo istotne dla inwestora decydującego się na wybór klinkieru, to z punktu widzenia użytkowego decydujące są parametry techniczne. Klinkier charakteryzuje się przede wszystkim bardzo wysoką odpornością mechaniczną. Jego wysoka wytrzymałość na uszkodzenia idzie w parze z ognioodpornością. Nie są mu straszne również zmienne warunki atmosferyczne – deszcz, śnieg, skrajne temperatury nie powinny wyrządzić mu większej szkody. Po odpowiedniej hydrofobizacji zyska też odporność na korozję biologiczną.

Nowoczesne materiały na nowoczesne elewacje

Nowoczesna architektura coraz częściej sięga po nowoczesne materiały elewacyjne. W niewielkich bryłach doskonale sprawdza się szkło, które pozwala na realizację niestandardowych projektów. Duże przeszklenia dodają bryle lekkości i sprawiają, że wydaje się optycznie większa. Gwarantują przy tym maksymalny dostęp światła dziennego do wnętrza. Elewacja tego typu może być w całości wykonana ze szkła lub tylko we fragmentach.

Wykonując szklane elewacje, można skorzystać ze szkła termicznego, przeciwsłonecznego czy selektywnego (łączącego właściwości termiczne z ochroną przeciwsłoneczną). Ważne jest, aby było to tzw. szkło bezpieczne, charakteryzujące się podwyższoną odpornością na obciążenia termiczne i mechaniczne.

Innym ciekawym materiałem elewacyjnym są płyty ze spieków kwarcowych, które doskonale odwzorowują tradycyjne materiały elewacyjne, takie jak beton, mokry tynk, stal, drewno czy naturalny kamień, a dodatkowo występują w bogatej palecie kolorów. Coraz bardziej popularne są także wszelkiego rodzaju płyty i okładziny z tworzyw sztucznych. Są nie tylko łatwe w montażu, ale też w efektowny sposób nawiązują do kolorów i faktur naturalnych materiałów.

Połączenie niebanalnego pomysłu architektonicznego z bogactwem dostępnych na rynku materiałów elewacyjnych może sprawić, że dom zyska wyjątkowy charakter i będzie cieszył oczy nie tylko jego właścicieli.